डिसà¥à¤•à¤µà¤°à¥€ ऑफ मिथिला -गजेनà¥à¤¦à¥à¤° ठाकà¥à¤°
मिथिलाक खोज
१.गौरी-शंकर सà¥à¤¥à¤¾à¤¨- मधà¥à¤¬à¤¨à¥€ जिलाक जमथरि गाम आऽ हैंठी बाली गामक बीच ई सà¥à¤¥à¤¾à¤¨ गौरी आऽ शङà¥à¤•à¤°à¤• समà¥à¤®à¤¿à¤²à¤¿à¤¤ मूरà¥à¤¤à¥à¤¤à¤¿ आऽ à¤à¤¹à¤¿ पर मिथिलाकà¥à¤·à¤°à¤®à¥‡ लिखल पालवंशीय अà¤à¤¿à¤²à¥‡à¤–क कारणसठविशेष रूपसठउलà¥à¤²à¥‡à¤–नीय अछि। ई सà¥à¤¥à¤² à¤à¤•à¤®à¤¾à¤¤à¥à¤° पà¥à¤°à¤¾à¤¤à¤¨ सà¥à¤¥à¤² अछि जे पूरà¥à¤£ रूपसठगामक उतà¥à¤¸à¤¾à¤¹à¥€ कारà¥à¤¯à¤•à¤°à¥à¤¤à¥à¤¤à¤¾ लोकनिक सहयोगसठपूरà¥à¤£ रूपसठविकसित अछि। शिवरातà¥à¤°à¤¿à¤®à¥‡ à¤à¤¹à¤¿ सà¥à¤¥à¤²à¤• चà¥à¤¹à¤šà¥à¤¹à¥€ देखबा योगà¥à¤¯ रहैत अछि। बिदेशà¥à¤µà¤°à¤¸à¥à¤¥à¤¾à¤¨à¤¸à¤ २-३ किलोमीटर उतà¥à¤¤à¤° दिशामे ई सà¥à¤¥à¤¾à¤¨ अछि।
२.à¤à¥€à¤ -à¤à¤—वानपà¥à¤° अà¤à¤¿à¤²à¥‡à¤–- राजा नानà¥à¤¯à¤¦à¥‡à¤µà¤• पà¥à¤¤à¥à¤° मलà¥à¤²à¤¦à¥‡à¤µà¤¸à¤ संबंधित अà¤à¤¿à¤²à¥‡à¤– à¤à¤¤à¤ अछि। मधà¥à¤¬à¤¨à¥€ जिलाक मधेपà¥à¤° थानामे ई सà¥à¤¥à¤² अछि।
३.हà¥à¤²à¤¾à¤¸à¤ªà¤Ÿà¥à¤Ÿà¥€- मधà¥à¤¬à¤¨à¥€ जिलाक फà¥à¤²à¤ªà¤°à¤¾à¤¸ थानाक जागेशà¥à¤µà¤° सà¥à¤¥à¤¾à¤¨ लग हà¥à¤²à¤¾à¤¸à¤ªà¤Ÿà¥à¤Ÿà¥€ गाम अछि। कारी पाथरक विषà¥à¤£à¥ à¤à¤—वानक मूरà¥à¤¤à¥à¤¤à¤¿ à¤à¤¤à¤ अछि।
४.पिपराही-लौकहा थानाक पिपराही गाममे विषà¥à¤£à¥à¤• मूरà¥à¤¤à¥à¤¤à¤¿à¤• चारू हाथ à¤à¤—à¥à¤¨ à¤à¤ गेल अछि।
५.मधà¥à¤¬à¤¨- पिपराहीसठ१० किलोमीटर उतà¥à¤¤à¤° नेपालक मधà¥à¤¬à¤¨ गाममे चतà¥à¤°à¥à¤à¥à¤œ विषà¥à¤£à¥à¤• मूरà¥à¤¤à¥à¤¤à¤¿ अछि।
६.अंधरा-ठाà¥à¥€à¤• सà¥à¤¥à¤¾à¤¨à¥€à¤¯ वाचसà¥à¤ªà¤¤à¤¿ संगà¥à¤°à¤¹à¤¾à¤²à¤¯- गौड़ गामक यकà¥à¤·à¤¿à¤£à¥€à¤• à¤à¤µà¥à¤¯ मूरà¥à¤¤à¥à¤¤à¤¿ à¤à¤¤à¤ राखल अछि।
à¥.कमलादितà¥à¤¯ सà¥à¤¥à¤¾à¤¨- अंधरा ठाà¥à¥€ गामक लगमे कमलादितà¥à¤¯ सà¥à¤¥à¤¨à¤• विषà¥à¤£à¥ मंदिर करà¥à¤£à¤¾à¤Ÿ राजा नानà¥à¤¯à¤¦à¥‡à¤µà¤• मंतà¥à¤°à¥€ शà¥à¤°à¥€à¤§à¤° दास दà¥à¤µà¤¾à¤°à¤¾ सà¥à¤¥à¤¾à¤ªà¤¿à¤¤ à¤à¥‡à¤²à¥¤
८.à¤à¤‚à¤à¤¾à¤°à¤ªà¥à¤° अनà¥à¤®à¤£à¥à¤¡à¤²à¤• रखबारी गाममे वृकà¥à¤· नीचाठराखल विषà¥à¤£à¥ मूरà¥à¤¤à¥à¤¤à¤¿, गांधारशैली मे बनाओल गेल अछि।
९.पजेबागॠवनही टोल- à¤à¤¤à¤ à¤à¤•à¤Ÿà¤¾ बà¥à¤¦à¥à¤§ मूरà¥à¤¤à¥à¤¤à¤¿ à¤à¥‡à¤Ÿà¤² छल, मà¥à¤¦à¤¾ ओकर आब कोनो पता नहि अछि। ई सà¥à¤¥à¤² सेहो रखबारी गाम लग अछि।
१०.मà¥à¤¸à¤¹à¤°à¤¨à¤¿à¤¯à¤¾à¤‚ डीह- अंधरा ठाà¥à¥€à¤¸à¤ ३ किलोमीटर पशà¥à¤šà¤¿à¤® पसà¥à¤Ÿà¤¨ गाम लग à¤à¤•à¤Ÿà¤¾ ऊंच डीह अछि।बà¥à¤¦à¥à¤§à¤•à¤¾à¤²à¥€à¤¨ à¤à¤•à¤œà¤¨à¤¿à¤¯à¤¾à¤ कोठली, बौदà¥à¤§à¤•à¤¾à¤²à¥€à¤¨ मूरà¥à¤¤à¥à¤¤à¤¿, पाइ, बरà¥à¤¤à¥à¤¤à¤¨à¤• टà¥à¤•à¥œà¥€ आऽ पजेबाक अवशेष à¤à¤¤à¤ अछि।
११.à¤à¤—ीरथपà¥à¤°- पणà¥à¤¡à¥Œà¤² लग à¤à¤—ीरथपà¥à¤° गाममे अà¤à¤¿à¤²à¥‡à¤– अछि जाहिसठओइनवार वंशक अंतिम दà¥à¤¨à¥‚ शासक रामà¤à¤¦à¥à¤°à¤¦à¥‡à¤µ आऽ लकà¥à¤·à¥à¤®à¥€à¤¨à¤¾à¤¥à¤• पà¥à¤°à¤¶à¤¾à¤¸à¤¨à¤• विषयमे सूचना à¤à¥‡à¤Ÿà¥ˆà¤¤ अछि।
१२.अकौर- मधà¥à¤¬à¤¨à¥€à¤¸à¤ २० किलोमीटर पशà¥à¤šà¤¿à¤® आऽ उतà¥à¤¤à¤°à¤®à¥‡ अकौर गाममे à¤à¤•à¤Ÿà¤¾ ऊà¤à¤š डीह अछि, जतठबौदà¥à¤§à¤•à¤¾à¤²à¤• मूरà¥à¤¤à¥à¤¤à¤¿ अछि।
१३.बलिराजपà¥à¤° किला- मधà¥à¤¬à¤¨à¥€ जिलाक बाबूबरही पà¥à¤°à¤–णà¥à¤¡à¤¸à¤ ३ किलोमीटर पूब बलिराजपà¥à¤° गाम अछि। à¤à¤•à¤° दकà¥à¤·à¤¿à¤£ दिशामे à¤à¤•à¤Ÿà¤¾ पà¥à¤°à¤¾à¤¨ किलाक अवशेष अछि। किला पौन किलोमीटर नमगर आऽ आध किलोमीटर चाकर अछि। दस फीटक मोट देबालसठई घेरल अछि।
१४. असà¥à¤°à¤—ॠकिला- मिथिलाक दोसर किला मधà¥à¤¬à¤¨à¥€ जिलाक पूब आऽ उतà¥à¤¤à¤° सीमा पर तिलयà¥à¤—ा धारक कातमे महादेव मठलग ५० à¤à¤•à¥œà¤®à¥‡ पसरल अछि।
१५.जयनगर किला- मिथिलाक तेसर किला अछि à¤à¤¾à¤°à¤¤ नेपाल सीमा पर पà¥à¤°à¤¾à¤šà¥€à¤¨ जयपà¥à¤° आऽ वरà¥à¤¤à¥à¤¤à¤®à¤¾à¤¨ जयनगर नगर लग। दरà¤à¤‚गा लग पंचोठगामसठपà¥à¤°à¤¾à¤ªà¥à¤¤ तामà¥à¤° अà¤à¤¿à¤²à¥‡à¤– पर जयपà¥à¤° केर वरà¥à¤£à¤¨ अछि।
१६.ननà¥à¤¦à¤¨à¤—à¥- बेतियासठ१२ मील पशà¥à¤šà¤¿à¤®-उतà¥à¤¤à¤°à¤®à¥‡ ई किला अछि। तीन पंकà¥à¤¤à¥à¤¤à¤¿à¤®à¥‡ १५ टा ऊà¤à¤š डीह अछि।
१à¥.लौरिया-ननà¥à¤¦à¤¨à¤—à¥- ननà¥à¤¦à¤¨à¤—à¥à¤¸à¤ उतà¥à¤¤à¤° सà¥à¤¥à¤¿à¤¤ अछि, à¤à¤¤à¤ अशोक सà¥à¤¤à¤‚ठआऽ बौदà¥à¤§ सà¥à¤¤à¥‚प अछि।
१८.देकà¥à¤²à¥€à¤—à¥- शिवहर जिलासठतीन किलोमीटर पूब हाइवे केर कातमे दू टा किलाक अवशेष अछि। चारू दिशि खाइ अछि।
१९.कटरागà¥- मà¥à¤œà¤«à¥à¤«à¤°à¤ªà¥à¤°à¤®à¥‡ कटरा गाममे विशाल गॠअछि, देकà¥à¤²à¥€ गॠजेकाठचारू कात खधाइ खà¥à¤¨à¤² अछि।
२०.नौलागà¥-बेगà¥à¤¸à¤°à¤¾à¤¯à¤¸à¤ २५ किलोमीटर उतà¥à¤¤à¤° ३५० à¤à¤•à¥œà¤®à¥‡ पसरल ई गॠअछि।
२१.मंगलगà¥-बेगूसरायमे बरियारपà¥à¤° थानामे काबर à¤à¥€à¤²à¤• मधà¥à¤¯ à¤à¤•à¤Ÿà¤¾ ऊà¤à¤š डीह अछि। à¤à¤¤à¤ ई गढ़ अछि।
२२.अलौलीगà¥-खगड़ियासठ१५ किलोमीटर उतà¥à¤¤à¤° अलौली गाम लग १०० à¤à¤•à¥œà¤®à¥‡ पसरल ई गॠअछि।
२३.कीचकगà¥-पूरà¥à¤£à¤¿à¤¯à¤¾ जिलामे डेंगरघाटसठ१० किलोमीटर उतà¥à¤¤à¤° महाननà¥à¤¦à¤¾ नदीक पूबमे ई गॠअछि।
२४.बेनूगà¥-टेà¥à¤—छ थानामे कवल धारक कातमे ई गॠअछि।
२५.वरिजनगà¥-बहादà¥à¤°à¤—ंजसठछह किलोमीटर दकà¥à¤·à¤¿à¤£à¤®à¥‡ लोनसवरी धारक कातमे ई गॠअछि।
२६.गौतम तीरà¥à¤¥- कमतौल सà¥à¤Ÿà¥‡à¤¶à¤¨à¤¸à¤ ६ किलोमीटर पशà¥à¤šà¤¿à¤® बà¥à¤°à¤¹à¥à¤®à¤ªà¥à¤° गाम लग à¤à¤•à¤Ÿà¤¾ गौतम कà¥à¤£à¥à¤¡ पà¥à¤·à¥à¤•à¤°à¤¿à¤£à¥€ अछि।
२à¥.हलावरà¥à¤¤à¥à¤¤- जनकपà¥à¤°à¤¸à¤ ३५ किलोमीटर दकà¥à¤·à¤¿à¤£ पशà¥à¤šà¤¿à¤®à¤®à¥‡ सीतामà¥à¥€ नगरमे हलवेशà¥à¤µà¤° शिव मनà¥à¤¦à¤¿à¤° आऽ जानकी मनà¥à¤¦à¤¿à¤° अछि। à¤à¤¤à¤à¤¸à¤ देॠकिलोमीटर पर पà¥à¤£à¥à¤¡à¤°à¥€à¤• कà¥à¤·à¥‡à¤¤à¥à¤°à¤®à¥‡ सीताकà¥à¤£à¥à¤¡ अछि। हलावरà¥à¤¤à¥à¤¤à¤®à¥‡ जनक दà¥à¤µà¤¾à¤° हर चलà¤à¤¬à¤¾ काल सीता à¤à¥‡à¤Ÿà¤²à¤¿ छलीह। राम नवमी (चैतà¥à¤° शà¥à¤•à¥à¤² नवमी) आऽ जानकी नवमी (वैशाख शà¥à¤•à¥à¤² नवमी) पर à¤à¤¤à¤ मेला लगैत अछि।
२८.फà¥à¤²à¤¹à¤°-मधà¥à¤¬à¤¨à¥€ जिलाक हरलाखी थानामे फà¥à¤²à¤¹à¤° गाममे जनकक पà¥à¤·à¥à¤ªà¤µà¤¾à¤Ÿà¤¿à¤•à¤¾ छल जतठसीता फूल लोà¥à¥ˆà¤¤ छलीह।
२९.जनकपà¥à¤°-बृहदॠविषà¥à¤£à¥à¤ªà¥à¤°à¤¾à¤£à¤®à¥‡ मिथिलामाहातà¥à¤®à¥à¤¯à¤®à¥‡ जनकपà¥à¤° कà¥à¤·à¥‡à¤¤à¥à¤°à¤• वरà¥à¤£à¤¨ अछि। सतà¥à¤°à¤¹à¤® शताबà¥à¤¦à¥€à¤®à¥‡ संत सूर किशोरकेठअयोधà¥à¤¯à¤¾à¤®à¥‡ सरयू धारमे राम आऽ जानकीक दू टा à¤à¤µà¥à¤¯ मूरà¥à¤¤à¥à¤¤à¤¿ à¤à¥‡à¤Ÿà¤²à¤¨à¥à¤¹à¤¿, जकरा ओऽ जानकी मनà¥à¤¦à¤¿à¤°, जनकपà¥à¤°à¤®à¥‡ सà¥à¤¥à¤¾à¤ªà¤¿à¤¤ कठदेलनà¥à¤¹à¤¿à¥¤ वरà¥à¤¤à¥à¤¤à¤®à¤¾à¤¨ मनà¥à¤¦à¤¿à¤°à¤• सà¥à¤¥à¤¾à¤ªà¤¨à¤¾ टीकमगà¥à¤• महारानी दà¥à¤µà¤¾à¤°à¤¾ १९११ ई. मे à¤à¥‡à¤²à¥¤ नगरक चारूकात यमà¥à¤¨à¥€, गेरà¥à¤–ा आऽ दà¥à¤—à¥à¤§à¤µà¤¤à¥€ धार अछि। राम नवमी (चैतà¥à¤° शà¥à¤•à¥à¤² नवमी),जानकी नवमी (वैशाख शà¥à¤•à¥à¤² नवमी) आऽ विवाह पंचमी (अगहन शà¥à¤•à¥à¤² पंचमी) पर à¤à¤¤à¤ मेला लगैत अछि।
३०.धनà¥à¤·à¤¾- जनकपà¥à¤°à¤¸à¤ १५ किलोमीटर उतà¥à¤¤à¤° धनà¥à¤·à¤¾ सà¥à¤¥à¤¾à¤¨à¤®à¥‡ पीपरक गाछक नीचाठà¤à¤•à¤Ÿà¤¾ धनà¥à¤·à¤¾à¤•à¤¾à¤° खणà¥à¤¡ पड़ल अछि। रामक तोड़ल ई धनà¥à¤· अछि। à¤à¤¹à¤¿à¤¸à¤ पूब वाणगंगा धार बहैत अछि जे लकà¥à¤·à¥à¤®à¤£ दà¥à¤µà¤¾à¤°à¤¾ वाणसठउदà¥à¤˜à¤¾à¤Ÿà¤¿à¤¤ à¤à¥‡à¤² छल।
३१.सà¥à¤—à¥à¤—ा-जनकपà¥à¤° लग जलेशà¥à¤µà¤° शिवधामक समीप सà¥à¤—à¥à¤—ा गà¥à¤°à¤¾à¤®à¤®à¥‡ शà¥à¤•à¤¦à¥‡à¤µà¤œà¥€à¤• आशà¥à¤°à¤® अछि। शà¥à¤•à¤¦à¥‡à¤µà¤œà¥€ जनकसठशिकà¥à¤·à¤¾ लेबाक हेतॠमिथिला आयल छà¥à¤²à¤¾à¤¹- à¤à¤¹à¤¿ ठाम हà¥à¤¨à¤•à¤° ठहरेबाक वà¥à¤¯à¤µà¤¸à¥à¤¥à¤¾ à¤à¥‡à¤² छल।
३२.सिंहेशà¥à¤µà¤°- मधेपà¥à¤°à¤¾à¤¸à¤ ५ किलोमीटर गौरीपà¥à¤° गाम लग सिंहेशà¥à¤µà¤° शिवधाम अछि।
३३.कपिलेशà¥à¤µà¤°-कपिल मà¥à¤¨à¤¿ दà¥à¤µà¤¾à¤° सà¥à¤¥à¤¾à¤ªà¤¿à¤¤ महादेव मधà¥à¤¬à¤¨à¥€à¤¸à¤ ६ किलोमीटर पशà¥à¤šà¤¿à¤®à¤®à¤®à¥‡ अछि।
३४.कà¥à¤¶à¥‡à¤¶à¥à¤µà¤°- समसà¥à¤¤à¥€à¤ªà¥à¤°à¤¸à¤ उतà¥à¤¤à¤°-पूब, लहेरियासरायसठ60 किलोमीटर दकà¥à¤·à¤¿à¤£-पूब आऽ सहरसासठ२५ किलोमीटर पशà¥à¤šà¤¿à¤® ई à¤à¤•à¤Ÿà¤¾ पà¥à¤°à¤¸à¤¿à¤¦à¥à¤§ शिवसà¥à¤¥à¤¾à¤¨ अछि।
३५.सिमरदह-थलवारा सà¥à¤Ÿà¥‡à¤¶à¤¨ लग शिवसिंह दà¥à¤µà¤¾à¤°à¤¾ बसाओल शिवसिंहपà¥à¤° गाम लग ई शिवमनà¥à¤¦à¤¿à¤° अछि।
३६.सोमनाथ- मधà¥à¤¬à¤¨à¥€ जिलाक सौराठगाममे सà¤à¤¾à¤—ाछी लग सोमदेव महादेव छथि।
३à¥.मदनेशà¥à¤µà¤°- मधà¥à¤¬à¤¨à¥€ जिलाक अंधरा ठाà¥à¥€à¤¸à¤ ४ किलोमीटर पूब मदनेशà¥à¤µà¤° शिव सà¥à¤¥à¤¾à¤¨ अछि।
३८.बसैटी अà¤à¤¿à¤²à¥‡à¤–- पूणियाà¤à¤®à¥‡ शà¥à¤°à¥€à¤¨à¤—र लग मिथिलाकà¥à¤·à¤° ई अà¤à¤¿à¤²à¥‡à¤– मिथिलाक पहिल महिला शासक रानी इदà¥à¤°à¤¾à¤µà¤¤à¥€à¤• राजà¥à¤¯à¤•à¤¾à¤²à¤• वरà¥à¤£à¤¨ करैत अछि। à¤à¤•à¤° आधार पर मदनेशà¥à¤µà¤° मिशà¥à¤° ’à¤à¤• छलीह महारानी’ उपनà¥à¤¯à¤¾à¤¸ सेहो लिखने छथि।
३९.चणà¥à¤¡à¥‡à¤¶à¥à¤µà¤°- à¤à¤‚à¤à¤¾à¤°à¤ªà¥à¤°à¤®à¥‡ हररी गाम लग चणà¥à¤¡à¥‡à¤¶à¥à¤µà¤° ठाकà¥à¤° दà¥à¤µà¤¾à¤°à¤¾ सà¥à¤¥à¤¾à¤ªà¤¿à¤¤à¤šà¤£à¥à¤¡à¥‡à¤¶à¥à¤µà¤° शिवसà¥à¤¥à¤¾à¤¨ अछि।
४०.बिदेशà¥à¤µà¤°-मधà¥à¤¬à¤¨à¥€ जिलामे लोहनारोड सà¥à¤Ÿà¥‡à¤¶à¤¨ लग सà¥à¤¥à¤¿à¤¤ शिवधाम सà¥à¤¥à¤¾à¤ªà¤¨à¤¾ महाराज माधवसिंह कà¤à¤²à¤¨à¥à¤¹à¤¿à¥¤ ताहि यà¥à¤—क मिथिलाकà¥à¤·à¤°à¤®à¥‡ अà¤à¤¿à¤²à¥‡à¤– सेहो à¤à¤¤à¤ अछि।
४१.शिलानाथ- जयनगर लग कमला धारक कातमे शिलानाथ महादेव छथि।
४२.उगà¥à¤°à¤¨à¤¾à¤¥-मधà¥à¤¬à¤¨à¥€à¤¸à¤ दकà¥à¤·à¤¿à¤£ पणà¥à¤¡à¥Œà¤² सà¥à¤Ÿà¥‡à¤¶à¤¨ लग à¤à¤µà¤¾à¤¨à¥€à¤ªà¥à¤° गाममे उगना महादेवक शिवलिंग अछि। विदà¥à¤¯à¤¾à¤ªà¤¤à¤¿à¤•à¥‡à¤ पà¥à¤¯à¤¾à¤¸ लगलनà¥à¤¹à¤¿ तठउगनारूपी महादेव जटासठगंगाजल निकालि जल पिà¤à¤²à¤–िनà¥à¤¹à¥¤ विदà¥à¤¯à¤¾à¤ªà¤¤à¤¿à¤• हठकà¤à¤²à¤¾ पर à¤à¤¹à¤¿ सà¥à¤¥à¤¾à¤¨ पर गना हà¥à¤¨à¤•à¤¾ अपन असल शिवरूपक दरà¥à¤¶à¤¨ देलखिनà¥à¤¹à¥¤
४३.उचà¥à¤šà¥ˆà¤ छिनà¥à¤¨à¤®à¤¸à¥à¤¤à¤¿à¤•à¤¾ à¤à¤—वती- कमतौल सà¥à¤Ÿà¥‡à¤¶à¤¨à¤¸à¤ १६ किलोमीटर पूरà¥à¤µà¥‹à¤¤à¥à¤¤à¤° उचà¥à¤šà¥ˆà¤ मे कालिदास à¤à¤—वतीक पूजा करैत छलाह। à¤à¤—वतीक मौलिक मूरà¥à¤¤à¥à¤¤à¤¿ मसà¥à¤¤à¤• विहीन अछि।
४४.उगà¥à¤°à¤¤à¤¾à¤°à¤¾-मणà¥à¤¡à¤¨ मिशà¥à¤°à¤• जनà¥à¤®à¤à¥‚मि महिषीमे मणà¥à¤¡à¤¨à¤• गोसाउनि उगà¥à¤°à¤¤à¤¾à¤°à¤¾ छथि।
४५.à¤à¤¦à¥à¤°à¤•à¤¾à¤²à¤¿à¤•à¤¾- मधà¥à¤¬à¤¨à¥€ जिलाक कोइलख गाममे à¤à¤¦à¥à¤°à¤•à¤¾à¤²à¤¿à¤•à¤¾ मंदिर अछि।
४६.चामà¥à¤£à¥à¤¡à¤¾-मà¥à¤œà¤«à¥à¤«à¤°à¥à¤ªà¥à¤° जिलामे कटरगॠलग लकà¥à¤·à¥à¤®à¤£à¤¾ वा लखनदेइ धार लग दà¥à¤°à¥à¤—ा दà¥à¤µà¤¾à¤°à¤¾ चणà¥à¤¡-मà¥à¤£à¥à¤¡à¤• वध कà¤à¤² गेल। ओहि सà¥à¤¥à¤¾à¤¨ पर ई मनà¥à¤¦à¤¿à¤° अछि।
४à¥.परसा सूरà¥à¤¯ मनà¥à¤¦à¤¿à¤°- à¤à¤‚à¤à¤¾à¤°à¤ªà¥à¤°à¤®à¥‡ सगà¥à¤°à¤¾à¤®à¤¸à¤ पाà¤à¤š किलोमीटर पूरà¥à¤µ परसा गाममे सà¥à¥‡ चारि फीटक à¤à¤µà¥à¤¯ सूरà¥à¤¯ मूरà¥à¤¤à¥à¤¤à¤¿ à¤à¥‡à¤Ÿà¤² अछि।
४८.बिसफी- मधà¥à¤¬à¤¨à¥€ जिलाक बेनीपटà¥à¤Ÿà¥€ थानामे कमतौल रेलवे सà¥à¤Ÿà¥‡à¤¶à¤¨à¤¸à¤ ६ किलोमीटर पूब आऽ कपिलेशà¥à¤µà¤° सà¥à¤¥à¤¾à¤¨à¤¸à¤ ४ किलोमीटर पशà¥à¤šà¤¿à¤® बिसफी गाम अछि। विदà¥à¤¯à¤¾à¤ªà¤¤à¤¿à¤• जनà¥à¤®-सà¥à¤¥à¤¾à¤¨ ई गाम अछि। à¤à¤¤à¤ विदà¥à¤¯à¤¾à¤ªà¤¤à¤¿à¤• सà¥à¤®à¤¾à¤°à¤• सेहो अछि।
४९.मंदार परà¥à¤µà¤¤-बांका सà¥à¤¥à¤¿à¤¤ सà¥à¤¥à¤²à¤®à¥‡ मिथिलाकà¥à¤·à¤°à¤• गà¥à¤ªà¥à¤¤à¤µà¤‚शीय à¥à¤®à¥ शताबà¥à¤¦à¥€à¤• अà¤à¤¿à¤²à¥‡à¤– अछि। समà¥à¤¦à¥à¤° मंथनक हेतॠमंदारक पà¥à¤°à¤¯à¥‹à¤— à¤à¥‡à¤² छल।
५०.विकà¥à¤°à¤®à¤¶à¤¿à¤²à¤¾-à¤à¤¾à¤—लपà¥à¤°à¤®à¥‡ सà¥à¤¥à¤¿à¤¤ ई विशà¥à¤µà¤µà¤¿à¤¦à¥à¤¯à¤¾à¤²à¤¯ बौदà¥à¤§ नालनà¥à¤¦à¤¾ विशà¥à¤µà¤µà¤¿à¤¦à¥à¤¯à¤¾à¤²à¤¯à¤• विपरीत सनातन धरà¥à¤®à¤• शिकà¥à¤·à¤¾à¤• केनà¥à¤¦à¥à¤° रहल।
५१.मिथिलाक बीस टा सिदà¥à¤§ पीठ- १.गिरिजासà¥à¤¥à¤¾à¤¨(फà¥à¤²à¤¹à¤°,मधà¥à¤¬à¤¨à¥€),२.दà¥à¤°à¥à¤—ासà¥à¤¥à¤¾à¤¨(उचैठ, मधà¥à¤¬à¤¨à¥€),३.रहेशà¥à¤µà¤°à¥€(दोखर,मधà¥à¤¬à¤¨à¥€),४.à¤à¥à¤µà¤¨à¥‡à¤¶à¥à¤µà¤°à¥€à¤¸à¥à¤¥à¤¾à¤¨(à¤à¤—वतीपà¥à¤°,मधà¥à¤¬à¤¨à¥€),५.à¤à¤¦à¥à¤°à¤•à¤¾à¤²à¤¿à¤•à¤¾(कोइलख, मधà¥à¤¬à¤¨à¥€),६.चमà¥à¤£à¥à¤¡à¤¾ सà¥à¤¥à¤¾à¤¨(पचाही, मधà¥à¤¬à¤¨à¥€),à¥.सोनामाइ(जनकपà¥à¤°, नेपाल),८.योगनिदà¥à¤°à¤¾(जनकपà¥à¤°, नेपाल)९.कालिका सà¥à¤¥à¤¾à¤¨(जनकपà¥à¤° सà¥à¤¥à¤¾à¤¨),१०.राजेशà¥à¤µà¤°à¥€ देवी(जनकपà¥à¤°, नेपाल),११.छिनमसà¥à¤¤à¤¾ देवी(उजान, मधà¥à¤¬à¤¨à¥€),१२.बन दà¥à¤°à¥à¤—ा(खररख, मधà¥à¤¬à¤¨à¥€),१३.सिधेशà¥à¤µà¤°à¥€ देवी(सरिसव, मधà¥à¤¬à¤¨à¥€),१४.देवी-सà¥à¤¥à¤¾à¤¨(अंधरा ठाà¥à¥€,मधà¥à¤¬à¤¨à¥€),१५.कंकाली देवी(à¤à¤¾à¤°à¤¤ नेपाल सीमा आऽ रामबाग पà¥à¤²à¥‡à¤¸, दरà¤à¤‚गा)१६.उगà¥à¤°à¤¤à¤¾à¤°à¤¾(महिषी, सहरसा), १à¥.कातà¥à¤¯à¤¾à¤¨à¥€ देवी(बदलाघाट, सहरसा),१८.पà¥à¤°à¤¨ देवी(पूरà¥à¤£à¤¿à¤¯à¤¾à¤),१९.काली सà¥à¤¥à¤¾à¤¨(दरà¤à¤‚गा),२०.जैमंगलासà¥à¤¥à¤¾à¤¨(मà¥à¤‚गेर)।